Werk is voor velen een belangrijk onderdeel van het leven. Het biedt niet alleen een bron van inkomsten, maar kan ook zingeving, sociale contacten, maatschappelijke deelname en structuur geven. Maar wat als werken niet meer gaat zoals voorheen, omdat u sneller benauwd of vermoeid raakt?

In dit artikel bespreken we een aantal mogelijkheden om (aangepast) te blijven werken in uw huidige functie. Houd er rekening mee dat deze informatie algemeen is, omdat het een complex onderwerp is en onderhevig aan wet- en regelgeving die per situatie verschilt.

Ken uw rechten en plichten

Wanneer u gedeeltelijk of volledig ziek bent gemeld op uw werk, hebben zowel u als uw werkgever plichten. Uw werkgever moet bijvoorbeeld een bedrijfsarts inschakelen en u dient de afspraken die de bedrijfsarts met u maakt na te komen. Door op de hoogte te zijn van uw rechten en plichten weet u waar u aan toe bent. Dit kan meer rust geven tijdens het re-integratie proces.

Meer informatie over uw rechten en plichten vindt u op de website van het UWV zoals vastgelegd in de Wet Verbetering Poortwachter. Neem iemand die u goed kent mee naar de afspraken met de bedrijfsarts. Twee horen er tenslotte meer dan één. Het kan ook helpen om de gesprekken met de bedrijfsarts op te nemen, maar vraag hiervoor altijd eerst toestemming.

Werken op een andere manier

U voert uw werkzaamheden waarschijnlijk in een bepaalde vorm en patroon uit. Kijk eens kritisch naar welke taken uw klachten verergeren. Denk hierbij aan activiteiten zoals bukken/buigen, reiken of langdurig staan.

Wisselen van houdingen

Als u weet welke activiteiten veel energie kosten, bekijk dan (samen met uw leidinggevende of een collega) hoe u deze kunt aanpassen. Misschien kunt u sommige taken zittend uitvoeren. U kunt ook overwegen uw dag anders in te delen, bijvoorbeeld door meerdere kortere pauzes van 10 minuten te nemen in plaats van één lange pauze. Dit zorgt voor regelmatige afwisseling van houding en inspanning.

Werkdag indelen

Is er een mogelijkheid om hybride te werken? Als u merkt dat u ’s middags meer energie heeft, omdat u ’s ochtends meer tijd nodig heeft om op te starten, is het dan mogelijk om (deels) thuis te werken?

Prikkels

Als u last heeft van prikkels (auditief of visueel), probeer dan in een rustige ruimte te werken. Bespreek met collega’s wanneer ze wel of niet kunnen storen. Heeft u last van het licht? Probeer een andere plek in de ruimte of laat de lampen uit indien mogelijk.

Communicatie

Communiceer open met uw werkgever en collega’s over wat wel en niet haalbaar is en vraag op tijd om hulp indien nodig. Na een periode van afwezigheid kan het overweldigend zijn om weer naar aan het werk te gaan. Veel collega’s zullen vragen hoe het met u gaat. Elke keer hetzelfde verhaal vertellen kan veel energie kosten. Het kan helpen om vooraf een e-mail te sturen waarin u kort omschrijft hoe het met u gaat en uw voorkeuren met betrekking tot communicatie. Dit zorgt voor duidelijkheid en verlaagt de drempel om weer naar werk te gaan.

Faciliteiten op de werkplek

In bovengenoemde tekst zijn al meerdere aanpassingen op uw werkplek genoemd, maar er zijn nog meer mogelijkheden.

• Tas: Een schouder- of laptoptas kan zwaar aanvoelen en uw schouder belasten, wat benauwdheidsklachten kan verergeren. Overweeg een rolkoffer of rugtas om de druk beter te verdelen en uw schouder te ontlasten.
• Geuren: Heeft u last van bepaalde geuren of verergeren bepaalde geuren uw klachten? Probeer hier iets aan te doen. Een printer stoot bijvoorbeeld relatief veel fijnstof (en geur) uit. Kan deze naar een andere ruimte of naar een afgesloten ruimte verplaatst worden?
• Afgesloten werkruimte: Heeft u last van prikkels of kost het veel energie om met collega’s over koetjes en kalfjes te praten? Overweeg dan om in een afgesloten ruimte te werken waar u minder wordt afgeleid. Dit kan minder gezellig lijken, maar kan veel energie besparen. U kunt zelf contact met collega’s opzoeken als u daar energie voor heeft.
• Parkeerplek: Waar parkeert u de auto op het terrein? Is er een mogelijkheid om de auto dichterbij te parkeren? Als u dit overlegt met uw werkgever is er vaak meer mogelijk dan u denkt.
• Bureau en bureaustoel: Hoe zit u achter uw bureau? Is uw houding ergonomisch? Als u merkt dat u vaak met opgetrokken schouders of een gebolde rug zit, helpt dit niet mee in uw ademhaling en benauwdheidsklachten. Is uw stoel te hoog waardoor u altijd met uw benen wiebelt? Dit is vermoeiend voor uw onderlichaam en kan zorgen voor extra vermoeidheidsklachten en verzuring.

Balans

Niet werken kan een verloren gevoel geven en heeft vaak zowel financiële als sociale gevolgen. Hierdoor kan het verleidelijk zijn om snel weer aan het werk te gaan na ziekte. Het is begrijpelijk dat u graag wilt re-integreren, maar vraag uzelf af of u daadwerkelijk de energie heeft om weer aan het werk te gaan.

In het artikel over energieverdeling hebben we het gehad over “waar wil ik mijn energie aan uitgeven en waar haal ik plezier uit?”. Is werken in uw dag de belangrijkste activiteit waar u al uw energie uit geeft? Het huishouden, sociale contacten, hobby’s en dergelijke gaan ook allemaal door. Wees kritisch “waar geef ik voor mijzelf energie aan uit en waar haal ik energie/ontspanning uit”. Deze twee componenten moeten in balans zijn om een comfortabel en gezond leven te kunnen leiden. Begin pas weer met opbouwen als u het idee heeft energie over te hebben en niet de avonden en weekenden moet gebruiken om op te laden van het werk omdat u het anders niet volhoudt.

Conclusie

Wat we u vooral mee willen geven, is om bewust stil te staan bij uw knelpunten, grenzen en wat uw wensen zijn op het werk. Communiceer duidelijk met de bedrijfsarts en uw werkgever, zodat jullie samen tot de best passende oplossing kunnen komen.

Bron: Longfonds-Werkwijzer-longziekten.pdf, geraadpleegd februari 2025.