In het artikel ‘Tips voor een betere energieverdeling’ bespraken wij hoe een dag- of weekplanning kan helpen bij het creëren van structuur, regelmaat en balans tussen energienemers en energiegevers. In dit artikel geven wij tips voor het maken van zo’n planning.

Stap 1: Inventariseer vaste momenten

Begin met het inventariseren van uw ‘vaste momenten’ gedurende een dag en hun bijbehorende tijdstippen. Denk hierbij aan:

• Opstaan en naar bed gaan
• Medicatie-inname
• Eetmomenten
• Andere vaste activiteiten/afspraken, zoals werk, huishoudelijke taken of fysiotherapie.

Deze vaste momenten bieden de basis voor een goede structuur. Het is belangrijk om elke dag rond dezelfde tijd op te staan en naar te bed gaan, omdat dit kan samenhangen met medicatie-inname en eetmomenten. Dit verkleint de kans dat u bijvoorbeeld het ontbijt overslaat.

Door deze vaste momenten duidelijk te hebben, creëert u de basis voor een gestructureerde en voorspelbare dag.

Stap 2: Activiteiten die ‘MOETEN’ gebeuren

Vervolgens inventariseert u de activiteiten die ‘moeten’ gebeuren. Hoewel wij geen fan zijn van het woord ‘moeten’, zijn er nu eenmaal taken die gedaan moeten worden, zoals bijvoorbeeld:

• Persoonlijke verzorging
• Huishoudelijke taken
• Hond uitlaten
• Administratie doen

Wel is het goed om er bewust van te zijn dat niet alles tegelijk ‘moet’, wat u misschien voorheen wel gewend was.

Ook hier kan weer de vraag ‘Moet ik dit nu doen?’ helpen:

• MOET ik dit echt doen, of wil ik dit doen? Als iets ‘moet’, vraag uzelf dan af: van wie moet dit eigenlijk? Vaak ‘moeten’ we dingen van onszelf, “ik moet eerst het huishouden afhebben, voordat ik iets leuks mag doen”. Komt u dan nog wel toe aan die leuke activiteit die u WILT doen?
• Ben IK de enige die dit kan doen of is er iemand die kan helpen of het kan overnemen? Dit gaat over bepaalde rol- en taakverdelingen binnen het gezin, werk, verenigingsleven. Is de huidige taakverdeling nog wel passend? Bespreek dit opnieuw en maak nieuwe afspraken als dat nodig is.
• Is DIT het beste om te doen? Een voorbeeld: u maakt dagelijks een wandeling van één kilometer. Vandaag ook, maar er komt ook visite later op de dag. Maakt u dan de volledige wandeling van één kilometer of kiest u ervoor om deze vandaag in te korten, zodat u energie overhoudt voor de visite?
• Ga ik dit NU doen? Is het nodig de activiteit op dit moment uit te voeren of kan het ook later op de dag, nadat u eerst een pauze heeft genomen. Of is het nog wel effectief om alle huishoudelijke taken op één dag te doen, of kan dit beter gespreid worden over de hele week?
• Wat ga ik DOEN? Blijft u bij het oorspronkelijke plan of kiest u er toch voor om iets anders te doen. Beiden is goed, want het betreft nu een bewuste keuze in plaats van iets te doen vanuit een gewoonte.

Stap 3: Activiteiten die u ‘WILT’ doen

Als laatste, maar misschien nog wel de belangrijkste, is het inventariseren van de dingen die u ‘wilt’ doen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan tijd besteden aan het gezin, hobby’s, bewegen, ontspannen. De activiteiten die voor u van waarde zijn of waarvan u misschien zelfs wel energie van krijgt.

Door bewust te kiezen welke taken nu echt noodzakelijk zijn, kunt u energie besparen voor de dingen die u graag doet.

Stap 4: Hoe maakt u een planning?

U heeft nu een lijst met ‘vaste momenten’, activiteiten die ‘moeten’ en activiteiten die u ‘wilt’ doen. Nu kunt u beginnen met het plannen.

Begin met de basisstructuur
Vul voor de basisstructuur eerst de ‘vaste momenten’ in. Op die manier ziet u hoe lang uw dag duurt waarin u uw energie verder gaat verdelen.
Het lijkt misschien logisch om eerst het ‘moet’-lijstje in te plannen, maar de activiteiten die u ‘wilt’ doen verdienen net zoveel tijd en energie. Dus waarom zou u niet beginnen met iets wat u ‘wilt’ doen in plaats van dit pas te doen als er nog tijd (lees: energie) over is? Zo ontstaat er een betere balans tussen de dingen die u ‘wilt’ doen en ‘moet’ doen.

Tijd inplannen voor pauzes
Vergeet niet pauzes, herstelmomenten en ontspanningstijd in te plannen.
Plan voldoende tijd per activiteit in, zodat u geen tijdsdruk ervaart en tussendoor pauzes kunt nemen. Een timer/wekker kan helpen om een reëel beeld te krijgen van hoeveel tijd een activiteit kost.

Handige tips voor een realistische planning
In het begin kan een planning een behoorlijke puzzel zijn. In de eerste periode dat u een planning gebruikt, is het nuttig om na te gaan hoe u zich aan het einde van de dag en de volgende ochtend voelt.

Daarnaast kunt u gebruik maken van kleuren om aan te geven hoe zwaar een activiteit is:

• Rood = zware activiteiten
• Oranje = gemiddelde activiteiten
• Groen = lichte activiteiten
• Blauw = ontspanning

Vermijd dat meerdere ‘rode’ (zware) activiteiten achter elkaar worden gepland. Zorg ook voor ‘blauwe’ (ontspannende) activiteiten ter afwisseling. Op deze manier krijgt u steeds beter een beeld van een realistische planning die niet alleen zorgt voor balans op de dag, maar over de hele week.

Kies de juiste planningsvorm
Kies een vorm van plannen die bij u past. U kunt kiezen voor een papieren agenda, een memobord of een digitale planningstool op uw computer (Google Calender) of smartphone (gratis of betaalde apps, zoals Trello of Todoist).

Valkuilen bij plannen en hoe deze te vermijden

Bij het maken van een planning zijn er enkele veelvoorkomende valkuilen waar u zich bewust van moet zijn. Door deze valkuilen te herkennen en te vermijden, vergroot u de kans op een succesvolle planning die uw energie optimaal verdeelt.

• Blijven plannen zoals u het altijd gewend bent te doen.
  Hierdoor verandert er niets in uw structuur of energieverdeling. Probeer juist buiten uw gewoontes te denken!
• Nog onvoldoende weten hoeveel energie een bepaalde activiteit van u vraagt. Hierdoor kan het gebeuren dat u teveel zware inspanningen achter elkaar inplant.
• Pauzemomenten niet inplannen.
  Vaak wordt gedacht dat de lege gaten in de planning kunnen worden besteed aan pauze. In de praktijk blijkt dat deze gaten dan toch worden opgevuld met bezigheden. Waak hiervoor door juist wel de pauzemomenten ook in te plannen en op te schrijven. Pauzes zijn geen ‘opvulling’, maar essentieel om uw energie op peil te houden. Plan deze momenten in als onderdeel van uw dag, net zoals elke andere taak.
• Te strak vasthouden aan een planning.
  U maakt een planning vooraf, maar de dag kan altijd anders verlopen dan verwacht. Bijvoorbeeld omdat u slecht heeft geslapen, vermoeid opstaat, of omdat een vriend spontaan langs wil komen voor koffie. Wees flexibel in zulke situaties en kies bewust waar u op dat moment behoefte aan heeft.

Valkuilen bij plannen en hoe deze te vermijden

Plannen kan in het begin een uitdaging zijn, maar met geduld en oefening ontdekt u hoe u een goede balans vindt tussen energienemers en energiegevers. Het belangrijkste is dat u ontdekt wat voor uw situatie het beste werkt. Gun uzelf de ruimte om te experimenteren en wees trots op elke stap die u zet om beter met uw energie om te gaan.